صنایع دستی (Handicrafts)
همه ما با دیدن رنگ و لعاب صنایع دستی مختلف و طرح و نقش‌های حک شده بروی آن‌ها شگفت زده می‌شویم. ایران از غنی‌ترین کشورهای تولید کننده این صنایع است و می‌توان لیست گسترده‌ای از آن را در حوزه صنایع دستی ایران، مشاهده کرد. بنابراین لازم است پیش از خرید این لوازم لوکس و خاص، اطلاعات مفیدی را در خصوص آن‌ها بدست بیاوریم. این اطلاعات در مورد انواع صنایع دستی، تاریخچه آن‌ها و تعاریف دقیق این صنایع است.
از ابتدایی ترین سال‌های تشکیل تمدن در کنار رودخانه‌ها و زمین‌های حاصل‌خیز تاکنون انسان‌ها به تولید لوازم مورد نیاز خود پرداخته‌اند. امروزه بیشتر لوازم مورد نیاز روزانه در کارخانه‌ها و با دستگاه‌های پیشرفته تولید می‌شوند اما همچنان صنایع دستی اصیل ایرانی محبوبیت فراوانی دارند. علت آن را می‌توان به ذوق هنرمندان و روح نوستالژیک صنایع دستی ربط داد.
در سال‌های اخیر استفاده از صنایع دستی از جمله لوازم سفالی، قلمزنی، ظروف مسی و چوبی و … گسترش بسیاری یافته است. اما تا چه حدی با این صنایع دستی آشنا هستید؟ آیا تعریف دقیق صنایع دستی را می‌دانید؟ می‌دانید چگونه می‌توان صنایع دستی اصیل را از موارد غیر اصل تشخیص داد؟
پس در مطلب زیر با ما همراه باشید …
اصلی‌ترین ویژگی‌های صنایع دستی
بر اساس گزارش سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) ، صنایع دستی دارای تعدادی ویژگی عمومی هستند. این ویژگی‌های عبارت‌اند از:
- در ساخت آن‌ها باید از وسایل و ابزارآلات ساده استفاده شود.
- محصولات تولیدی نباید کاملا مشابه یکدیگر باشند.
- برخلاف دیگر صنایع، ساخت این موارد فنون پیچیده نیاز ندارد.
- مواد اولیه ساخت صنایع دستی، باید بیشتر از منابع و مرز‌های داخلی هر کشور تامین شود.
- صنایع دستی ریشه در عقاید، فرهنگ، ادیان و رسوم هر ملتی دارد.
- این صنایع معمولا به پیشرفت صنعت گردشگری نیز کمک می‌کنند.
- صنایع دستی نسبت به دیگر تولیدات و محصولات دارای ارزش افزوده بیشتری هستند.
- برای شروع به کار در عرصه این تولیدات، سرمایه‌گذاری کمی مورد نیاز است.
- صنایع دستی را می‌توان به عنوان یک تولید فرهنگی و هنری اصیل به دیگر کشور ها صادر کرد.
- معمولا محصولاتی کاربردی و یا تزئینی تولید می‌شوند.
- دانش تولید صنایع دستی به آسانی قابل آموزش و انتقال به سایرین می‌باشد.
نحوه شناسایی صنایع دستی اصل
از جمله مواردی که در حین خریداری صنایع دستی باید توجه کنید، اصل و یا بدل بودن آن‌ها است. با توجه به این که امروزه صنایع دستی ایرانی توسط تولیدکنندگان خارجی و کشورهایی مانند چین و اندونزی به صورت ماشینی نیز تولید می‌شود، توجه به این نکته مهم می‌باشد. تعدادی از روش‌هایی که می‌توانید تولیدات اصل را از موارد غیر اصل تشخیص دهید عبارت‌اند از:
- شناخت کامل صنایع دستی و مصالحی که در آن‌ها به کار برده می‌شود شما را در شناسایی موارد اصیل یاری خواهد کرد. برای مثال اگر بدانید که در ساخت ترمه اعلا از ابریشم استفاده می‌شود به راحتی خواهید توانست موارد پلاستیکی را تشخیص دهید.
- مهم‌ترین موردی که در شناخت صنایع دستی اصیل کمک کننده خواهد بود، توجه به طرح و نقش‌های ایرانی مانند بته جقه، گل عباسی و … است.
- کالاهای اصیل معمولا دارای نشان ملی مرغوبیت کالا می‌باشند.
- سعی کنید صنایع دستی را از فروشنده‌ها و سایت‌های معتبر فعال در حوزه صنایع دستی تهیه نمایید.
صنایع دستی ایرانی
ایران به واسطه تاریخ کهن، سابقه‌ای بسیار در تولید صنایع دستی دارد. از طرفی داشتن اقلیم‌های متفاوت باعث شده تا صنایع دستی این کشور از تنوع بالایی برخوردار باشد. فرش دستباف ایران یکی از مشهورترین آثار این حوزه است. این اثر در شهرهای مختلف و بر اساس نقش و طرح‌هایی متفاوت بافته می‌شود. این تفاوت در دیگر تولیدات مانند گلیم، پارچه، صنایع چوبی و فلزی دیده می‌شود. گلیم، جاجیم، تولید ظروف مسی و نقره، سفالگری، معرق و میناکاری، خراطی، ملیله و سوزن‌دوزی، قلمکاری، خاتم‌کاری، تولید محصولات مختلفی از چرم و ساخت زیورآلات با طلا و نقره از مهم‌ترین و مطرح‌ترین صنایع دستی ایرانی است.
تعداد هنرها و صنایع دستی منسوخ و فراموش شده ایرانی در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است. بسیاری از مسؤلان و کارشناسان تلاش‌هایی را آغاز کرده‌اند. تا با آموزش نیروهای جوان و بازاریابی برای محصولات تولید شده، مانع از بین رفتن این دست صنایع بومی شوند.
منبع : arahonar.com
